A edición dos Premios M.M. celebrada no pasado mes de abril chegoume xusto cando me estaba eu felicitando polo pouco que me falta para poderme retirar; debería dicir xubilarme, pero ‘retirarse’ ten como máis ‘glamur’. De feito fáltame tan pouco, tan pouco, que se cadra cando isto se publique xa estarei eu tramitando a anticipada … ou non.

Véñolle dando voltas a esa posibilidade dende hai anos, e recoñezo que segundo se vaia chegando o momento de poñela en práctica máis aliviada me sinto, como quen quita un peso de enriba. O que máis me bota para atrás é pensar en ser outra carga para o erario público, por máis que un retiro digno sexa un dereito irrenunciable.

A puta crise (perdón!) ten moito que ver coas miñas ganas de saír pitando, si, pero xa dende antes viña eu cociñando esta sensación de estar máis fóra ca dentro desta profesión e teimando en deixala antes de que ela me deixase a min. Certo que no noso traballo temos asumido como un feito normal que cada vez que finalizamos un contrato quedamos despedid@s … temporalmente. E que produtivos resultan eses tempos!, que ben os aproveitamos para seguirnos formando, para estudar, para ler, para mirar esas películas ou eses espectáculos aos que non podemos asistir mentres estamos traballando, etc., etc.Pero cando en vez de preguntarnos ‘Cando será o próximo traballo?’ a pregunta vaise trocando en ‘E haberá un próximo traballo?’, aí empeza un (sobre todo cando é‘unha’) a ser consciente doutra crise moito máis concreta e neste caso irreversible: a de ser muller (actriz) e facerse maior.

Haberá quen pense que estou esaxerando, que a ver de qué me queixo eu, e iso é porque tendemos a pensar que aos/ás demais lles vai moito mellor do que se cadra lles vai de certo. Sen ir máis lonxe, pásame a min con Meryl Streep, salvando as distancias non so xeográficas, cando leo que se lamenta de cómo vai escaseando o traballo para as actrices maiores. Dixo ela!, pero a súa razón terá cando se alarma ante este proceso de invisibilidade galopante no que imos caendo as mulleres e, xa que logo, as actrices consonte nos facemos maiores. Co estupendas que nos poñemos, e vai a industria e pasa de nós! Por non falar de que, cando non nos chaman para traballar, aínda por encima caemos no mal rollo de botármonos a culpa: ‘Como me van chamar a min, se son un desastre e ademais ultimamente estou coma unha foca?’, e cousas polo estilo.

Unha cousa curiosa para min dos Mestre Mateo deste ano, é que por primeira vez recibín un premio mentres estaba traballando (de aí o título), e traballando ademais en ‘Pazo de Familia’, na mesma serie pola que se me premiaba, o cal me fai estar dobremente agradecida, sabendo ademais que ese traballo vai ter continuidade proximamente. E é que, aparte do felices que somos cando podemos facer o noso traballo, se a maiores temos a inmensa sorte de dar cun grupo profesional e humanoque, coma no caso de ‘Pazo’, se converte dende o primeiro momento nunha desas curiosas familias paralelas nas que tanto nos divertimose coas que compartimos tantas experiencias dentro e fóra do traballo, daquela a cousa xa parece unha desas conxuncións planetarias coma aquela de Zapatero con Obama.

Sabido é que o traballo no noso sector é descontinuo e inestable, e que pasamos de momentos de grandes alegrías a outros de auténtica desesperación. O reparto do traballo non se fai por criterios de ecuanimidade nin de xustiza distributiva, e aínda así asumímolo; pero a súa falta, sobre todo da maneira tan prolongada na que vén sucedendo ultimamente, fainos sentir indign@s e humillad@se sitúanos no risco de botar por terra os logros que tanto custou conseguir entre tod@s e para tod@s. O momento é certamente complicado, pero a palabra clave é cambio: mudar a mellor, e iso implica tamén un gran traballo.

Ben pensado, vai ser cousa de deixar o ‘glamur’ ese de retirarse para outro momento e quedar por aquí un tempiño máis para arrimar o ombro, para mudar. Para colaborar a que o traballo volva ser o que é: un dereito fundamental, non un premio.