Por Diego Lamas. Coordinador do Ciclo de Animación 3D, videoxogs e entornos interactivos da Escola de Imaxe e Son de Vigo.

Contaba marabillosamente Canetti que nun momento concreto da historia “a totalidade do xénero humano habería abandonado de súpeto a realidade”, e que debería ser o noso obxectivo retornar á humanidade a un estado verdadeiro, anterior a ese abandono. Respondíalle Jean Baudrillard nas “Estrategias fatales” que xa alcanzaramos o punto de non retorno. Estas ideas sobre múltiples realidades que anticipaba Canetti, obsérvanse reflectidas en todo este corpus de obras que nos falan de distopías do futuro nas que o engano dunha realidade dos espellos sepulta as posibilidades de percepción doutra verdadeira; “Matrix”, “The Congress”, “Black Mirror”. Non é tan remoto ese futuro. A toda velocidade, corremos todos xuntos cara a ese mundo co apoio das nosas novas tecnoloxías visuais. A realidade virtual empeza a xogar en serio e a aumentada postúlase como a súa evolución natural, pero a miúdo, cando pensamos en “todos”, esquecémonos dos que non son tan veloces, aqueles que teñen enormes dificultades para interaccionar cun mundo que construímos á nosa maneira, pensando na maioría.

Desde a escola EISV de Vigo sabemos que é a nosa obrigación unha pedagoxía inclusiva que contemple as necesidades xerais e específicas para facer partícipes das transformacións do mundo a todos aqueles en condición de diversidade funcional. Observamos con enorme interese as propostas de empresas como Tribemix, Tehera, ou Neuroathome, que están a traballar nun uso da tecnoloxía “para o ben” tal e como expresa Tribemix. As novas tecnoloxías da imaxe; a realidade virtual e a aumentada teñen un gran potencial á hora de desenvolver pedagoxías para a inclusión. En Tribemix traballan en deseñar “experiencias” para persoas con demencia senil, proporcionándolles maior calidade de vida. En Tehera usan dispositivos de realidade virtual para a rehabilitación de pacientes con dano cerebral. Non podemos deixalos atrás; padecen deficiencias físicas ou cognitivas, enfermidades neurodexenerativas, diferentes formas de autismo, síndrome de Down, demencia senil. Todo iso, ao final tan só redúcese a que perciben a realidade dunha forma completamente distinta a esa outra maioría na que nós parecemos atoparnos e que maiormente toma as decisións importantes.

Novas ferramentas tráennos mundos paralelos que poden ser de axuda para atoparnos, esta vez sí, “todos”, nunha vivencia común conformando un mundo máis inclusivo. Terapia de sanación, educación e lecer, poden e deben formar parte dunha nova forma de interpretar o modo en que repensemos a inclusión, e así, mentres avanzamos sen temor nin tremor cara a eses mundos distópicos, viaxemos con eles, traiamos connosco a esas outras persoas que non poden máis que percibir unha realidade completamente distinta á nosa, porque se cadra, cando aquel futuro tráxico que representan as obras de arte da ciencia ficción alcáncenos, eles poderían ser a nosa salvación.