A Academia Galega do Audiovisual entregou o 5 de xuño na Deputación da Lugo os premios María Luz Morales, que promoven a investigación científica no ámbito audiovisual. Na súa segunda edición, os premios recompensaron cun galardón e 1.200 euros dous videoensaios e dous ensaios escritos asinados por dúas novísimas investigadoras e máis dous investigadores galegos, nunha iniciativa pioneira que conta coa participación das catro deputacións e na que este ano se destacaron, tamén, outros tres traballos con cadanseu accésit. Tres dos traballos elixidos polo xurado dos II Premios María Luz Morales cuestionan o papel da muller no cinema e na televisión, dende distintas perspectivas.
Lucía Estévez (Vigo, 1994) gañou o premio ao mellor Videoensaio do Audiovisual Galego con Muller Personaxe, no que se serve dunha entrevista coa súa nai para fiar unha reflexión sobre o rostro feminino na pantalla galega. O xurado destaca a orixinalidade e o arriscado da proposta deste videoensaio, que combina unha posición cultural autoconsciente coa imaxe da muller no audiovisual galego. Tamén valora a imbricación do persoal cos rostros femininos da ficción galega actual, nun esforzo por analizar a través das imaxes o papel da muller en todo tipo de formatos do noso audiovisual.
Denisse Lozano (Vilalba, 1991) fíxose -por segundo ano consecutivo- co premio ao mellor Videoensaio do Audiovisual Internacional con Núas. Evolución da estética e o significado no nú feminino, no que aborda o uso do nu feminino mergullándose na súa orixe e evolución, dende os inicios do cinema ata os nosos días. Así mesmo, pretende reflexionar sobre unha tendencia actual a romper cos antigos estereotipos e formas, reivindicando o empoderamento da muller a través da exhibición do seu corpo espido. O xurado destaca o interese histórico deste videoensaio e a habilidade á hora de recuperar imaxes dende os inicios do cinema, confrontándoas co seu contexto histórico. Tamén valora unha factura visual excelente e a precision na escolla e na montaxe dos planos, así como a elección dunha temática que se une ao cuestionamento do papel da muller no cinema, que este ano 2018 foi un elemento crítico importante no ámbito cinematográfico.
Marcos Nine (Illa de Arousa, 1977) conquistou o premio ao mellor Ensaio Escrito Audiovisual Galego con A Película de Autos, que repasa un dos filmes máis singulares do cinema galego non só polo seu contido senon moi especialmente pola súa historia, Al nasr altair. O filme foi obxeto de xuizo durante o franquismo e a sentencia que xurdiu dese xuizo é única en Galicia. O xurado destaca a calidade e a orixinalidade da proposta ensaística, cun relato no que as imaxes xogan un papel principal, ideal para a súa lectura en rede. O xurado tamén valora o rescate da historia dun filme moi pouco coñecido e da figura de José Ernesto Díaz-Noriega, un cineasta amador que foi escola para moitos autores actuais.
Fernando Redondo (Ames, 1971) gañou o premio ao mellor Ensaio Escrito Audiovisual Internacional con Latexos de Saudade no Cinema, que propón unha análise de senllos filmes moi diferentes entre si, Dublineses (John Huston, 1987) e A cidade das estrelas. La La Land (Damien Chazelle, 2016), pero que comparten unha mesma expresión cinematográfica da saudade. O xurado destaca a calidade da escrita e o rigor análitico sobre a posta en escena e da banda de son de dúas películas tan dispares -cronolóxica e estilisticamente- como fondamente vinculadas pola dor e a melancolía. Cabe sinalar tamén a capacidade do autor para poñer en contacto o seu discurso con cuestións artísticas e filosóficas que van máis alá do cine, partindo para iso, ademáis, de importantes referencias da cultura galega.
O xurado desta segunda edición dos Premios María Luz Morales quixo recoñecer, tamén, con tres accésit o labor doutras dúas investigadoras e máis dun investigador galegos nacidos despois dos noventa.
Brais Romero (Ferrol, 1990) recibiu -ao igual que xa fixera o ano pasado- un accésit ao premio ao mellor Ensaio Escrito Audiovisual Galego por De Vikingland a Ingen Ko Pa Isen: análise dunha correspondencia involuntaria. O xurado salientou “o rigor e a calidade á hora de comparar de xeito moi preciso e completo dúas películas do Novo Cinema Galego que comparten unha ollada contemporánea sobre un tema clave na nosa cinematografía como é o cinema da emigración”.
Éire García (Nigrán, 1991) non puido recoller en persoa accésit ao premio ao mellor Videoensaio do Audiovisual Internacional por Para as interesadas nas películas de mulleres, no que o xurado destaca que “brinda a oportunidade de analizar a crítica cinematográfica dende un punto de vista de xénero, cunha aposta visual subxectiva e suxerente sobre o rol das mulleres na cinematografía internacional”.
Tampouco recolleu o seu accésit ao premio a mellor Ensaio Escrito Audiovisual Internacional a coruñesa afincada en Londres Sabela Rei (1994). Co seu Rostros do cinema europeo, unha aproximación á representación da crise conseguiu, en opinión do xurado, “extraer un rechamante rendemento significante da análise dos rostros dos actores-actrices/personaxes (a partir dos presupostos teóricos establecidos no seu día, entre outros, por Jacques Aumont o Pascal Bonitzer) nalgunhas destacadas películas centradas no impacto da durísima crise económica que aínda nos afecta”.
O acto de entrega contou coa participación da xornalista María Yáñez, en representación do xurado -do que tamén formaron parte José Luís Castro de Paz (profesor da USC) e Marta Pérez Pereiro (profesora da USC)- e mais de Goretti Sanmartín Rei, vicepresidenta e deputada de Normalización Lingüística e de Cultura da Deputación de A Coruña; Darío Campos, presidente da Deputación de Lugo; Manuel Doval, deputado de Cultura da Deputación de Ourense; Xosé Leal, deputado de Cultura e Normalización Lingüística da Deputación de Pontevedra; e Carlos Ares, presidente da Academia Galega do Audiovisual.
María Luz Morales (A Coruña, 1889 – Barcelona 1980). Escritora e xornalista, especializada na crítica de cine e de teatro, dirixiu o xornal La Vanguardia durante a Guerra Civil, sendo a primeira muller na historia de España en ser directora dun diario estatal. Foi activista feminista, republicana e galeguista represaliada polo franquismo, e autora dunha extensa obra literaria. Considerada unha referencia da incorporación da muller a actividade xornalística e intelectual na España do século XX. Mantivo a actividade xornalística ata os 91 anos de idade.